| تاریخ ارسال: 1401/4/25 |
از آنجایی که نرم افزارهای کتابخانه ای و پایگاه های اطلاعاتی رکوردهای زیادی را در خود جای داده اند، در بعضی موارد در پاسخ به یک جستجو ممکن است تعداد زیادی رکورد بازیابی شود در حالی که با استفاده از راهبردهای جستجو شما می توانید با استفاده از یک فرمول بندی موثر و در نهایت جستجوی دقیق به رکورد مورد نظر خود دسترسی داشته باشید.
انواع راهبردهای جستجو
عملگرهای منطقی: یکی از مهمترین و پرکاربردترین قابلیت های اکثر موتورهای جستجو به شمار می آید، با استفاده از عملگرهای منطقی که عبارتند از ((AND/ OR/ NOT می توانید چندین کلمه را با هم به صورت ترکیبی جستجو نمایید.
_ عملگر AND جهت محدود کردن نتایج جستجو استفاده می شود، در صورتی که این اپراتور را بین دو یا تعداد بیشتری کلید واژه قرار دهیم ، فقط مدارکی بازیابی خواهند شد که تمامی کلید واژه های مورد جستجو در آن ها آمده باشد..
در مثال تمدن AND ایران : مدارکی بازیابی خواهند شد که در آنها هم کلمه "تمدن" و هم کلمه "ایران" وجود داشته باشد.
_ عملگر OR اپراتور دیگری است که در صورت وارد کردن آن بین دو یا تعداد بیشتری از کلیدواژه ها باعث بسط و گسترش جستجو می شود، در صورت استفاده از این اپراتور تمامی مدارکی که در آنها صرفا یکی از کلید واژه های مورد جستجو آمده باشد بازیابی می شود.
در مثال تمدن OR ایران: همه مدارکی که صرفا کلمه تمدن یا کلمه ایران در آنها وجود داشته باشد بازیابی می شود.
_ عملگر NOT برای مستثنی کردن و حذف مفهومی خاص به کار می رود. به این معنی که چنانچه اپراتور NOT بین دو کلمه قرار بگیرد در این صورت مدارکی بازیابی خواهند شد که در آن مدارک ، الزاما کلید واژه اول وجود دارد و کلید واژه دوم وجود ندارد.
در مثال تمدن NOT ایران : تمام مدارکی که کلمه تمدن در آن وجود داشته و کلمه ایران در آن وجود نداشته باشد بازیابی خواهند شد.
جستجوی عبارتی: چنانچه بخواهیم کلید واژه های مورد جستجو در کنار یکدیگر و با حفظ ترتیبی که وارد شده اند جستجو شوند از جستجوی عبارتی استفاده می کنیم. برای این منظور باید کلید واژها را داخل گیومه قرار دهید.
جستجوی عبارتی یکی از مفیدترین ویژگی های جستجو است که احتمال بازیابی مدارک مرتبط تر را افزایش می دهد.
مثال: در صورتی که عبارت" کتابخانه دیجیتال" را داخل گیومه جستجو نمایید، مدارکی که در آنها عبارت" آموزش کتابخانه دیجیتال" یا اصول کتابخانه دیجیتال" وجود داشته باشد بازیابی می شود. اما مدرکی که در آن ها عبارت " انقلاب کتابخانه ها در جهت دیجتال شدن " وجود دارد بازیابی نخواهد شد.
جستجوی فازی: چنانچه بخواهیم طیفی از واژه های مشابه را با هم جستجو نماییم؛ از جستجوی فازی استفاده می کنیم. اساس این جستجو بر پایه درصد شباهت کلید واژه جستجو با واژهای موجود در بانک اطلاعاتی می باشد. برای انجام جستجوی فازی نماد "~" در انتهای تک واژه جستجو قرار می گیرد. تعیین میزان شباهت با نوشتن ارزشی بین ۰-۱ بعد از نماد "~" امکان پذیر است. هر چه این ارزش به ۱ نزدیک تر باشد نتایج بازیابی شده به کلید واژه شباهت بیشتری خواهد داشت. یعنی در صورتی که میزان شباهت برابر با عدد یک باشد عین کلید واژه جستجو خواهد شد.
مثال: در صورت جستجوی مطهری ~۰.۲ مدارکی که در آنها طیف واژه های ظاهری، مطهری فر، مطهره، مظهری، وجود دارد بازیابی خواهد شد.
جستجوی مجاورتی: هنگامی استفاده می شود که کاربر می خواهد کلید واژه های مورد جستجو در فاصله های نزدیک به هم در نتایج قرار داده شود. در این جستجو می توان حداکثر فاصله واژه های عبارت مورد جستجو از یکدیگر را مشخص نمود. جهت انجام جستجوی مجاورتی، از نماد "~" استفاده می شود. پس از علامت "~" با نوشتن یک مقدار عددی تعیین می شود به طور میانگین در بازیابی نتایج جستجو چه تعداد کلمه بین کلمات جستجو وجود داشته باشد.
برای مثال در صورت جستجوی " استراتژی ایران"~۳ مدارکی بازیابی خواهند شد که عبارت " استراتژی فرهنگی انقلاب اسلامی ایران" در آن وجود دارد.
کوتاه سازی: اصولا از این شیوه برای بازیابی کلمات هم ریشه و یا واژه هایی که تفاوت جزئی در شکل ظاهری و املایی دارند استفاده می شود. برای کوتاه سازی از علامت های ؟ و * استفاده می شود.
با قرار دادن علامت * در انتهای واژه مورد جستجو سایر مشتقات آن نیز جستجو خواهد شد.
مثال: کار*
کلماتی مانند کار، کارگر، کارمند، کارئن، کاردان و... بازیابی خواهد شد.
از علامت ؟ هنگامی استفاده می شود که بخواهیم کلماتی را بازیابی کنیم که در یک یا چند حرف با یکدیگر فرق دارند. تعداد علامت ؟ به کار برده شده در فرمول جستجو، نشان دهنده تعداد حروفی است که می تواند در کلمات بازیابی شده با یکدیگر فرق داشته باشد.
مثال: در صورت جستجوی واژه شریع؟ ، مدارکی که کلماتی مثل شریعت یا شریعه در آن وجود داشته باشد بازیابی خواهد شد.
مثال: در صورت جستجوی واژه کار؟ ؟ ، مدارکی که کلماتی مانند کارگر یا کارون در آن وجود داشته باشد بازیابی خواهد شد.
مثال: در صورت جستجوی واژه زر؟شت، تمام مدارکی که کلمه زردشت یا کلمه زرتشت در آن وجود داشته باشد بازیابی خواهند شد..
انواع راهبردهای جستجو
عملگرهای منطقی: یکی از مهمترین و پرکاربردترین قابلیت های اکثر موتورهای جستجو به شمار می آید، با استفاده از عملگرهای منطقی که عبارتند از ((AND/ OR/ NOT می توانید چندین کلمه را با هم به صورت ترکیبی جستجو نمایید.
_ عملگر AND جهت محدود کردن نتایج جستجو استفاده می شود، در صورتی که این اپراتور را بین دو یا تعداد بیشتری کلید واژه قرار دهیم ، فقط مدارکی بازیابی خواهند شد که تمامی کلید واژه های مورد جستجو در آن ها آمده باشد..
در مثال تمدن AND ایران : مدارکی بازیابی خواهند شد که در آنها هم کلمه "تمدن" و هم کلمه "ایران" وجود داشته باشد.
_ عملگر OR اپراتور دیگری است که در صورت وارد کردن آن بین دو یا تعداد بیشتری از کلیدواژه ها باعث بسط و گسترش جستجو می شود، در صورت استفاده از این اپراتور تمامی مدارکی که در آنها صرفا یکی از کلید واژه های مورد جستجو آمده باشد بازیابی می شود.
در مثال تمدن OR ایران: همه مدارکی که صرفا کلمه تمدن یا کلمه ایران در آنها وجود داشته باشد بازیابی می شود.
_ عملگر NOT برای مستثنی کردن و حذف مفهومی خاص به کار می رود. به این معنی که چنانچه اپراتور NOT بین دو کلمه قرار بگیرد در این صورت مدارکی بازیابی خواهند شد که در آن مدارک ، الزاما کلید واژه اول وجود دارد و کلید واژه دوم وجود ندارد.
در مثال تمدن NOT ایران : تمام مدارکی که کلمه تمدن در آن وجود داشته و کلمه ایران در آن وجود نداشته باشد بازیابی خواهند شد.
جستجوی عبارتی: چنانچه بخواهیم کلید واژه های مورد جستجو در کنار یکدیگر و با حفظ ترتیبی که وارد شده اند جستجو شوند از جستجوی عبارتی استفاده می کنیم. برای این منظور باید کلید واژها را داخل گیومه قرار دهید.
جستجوی عبارتی یکی از مفیدترین ویژگی های جستجو است که احتمال بازیابی مدارک مرتبط تر را افزایش می دهد.
مثال: در صورتی که عبارت" کتابخانه دیجیتال" را داخل گیومه جستجو نمایید، مدارکی که در آنها عبارت" آموزش کتابخانه دیجیتال" یا اصول کتابخانه دیجیتال" وجود داشته باشد بازیابی می شود. اما مدرکی که در آن ها عبارت " انقلاب کتابخانه ها در جهت دیجتال شدن " وجود دارد بازیابی نخواهد شد.
جستجوی فازی: چنانچه بخواهیم طیفی از واژه های مشابه را با هم جستجو نماییم؛ از جستجوی فازی استفاده می کنیم. اساس این جستجو بر پایه درصد شباهت کلید واژه جستجو با واژهای موجود در بانک اطلاعاتی می باشد. برای انجام جستجوی فازی نماد "~" در انتهای تک واژه جستجو قرار می گیرد. تعیین میزان شباهت با نوشتن ارزشی بین ۰-۱ بعد از نماد "~" امکان پذیر است. هر چه این ارزش به ۱ نزدیک تر باشد نتایج بازیابی شده به کلید واژه شباهت بیشتری خواهد داشت. یعنی در صورتی که میزان شباهت برابر با عدد یک باشد عین کلید واژه جستجو خواهد شد.
مثال: در صورت جستجوی مطهری ~۰.۲ مدارکی که در آنها طیف واژه های ظاهری، مطهری فر، مطهره، مظهری، وجود دارد بازیابی خواهد شد.
جستجوی مجاورتی: هنگامی استفاده می شود که کاربر می خواهد کلید واژه های مورد جستجو در فاصله های نزدیک به هم در نتایج قرار داده شود. در این جستجو می توان حداکثر فاصله واژه های عبارت مورد جستجو از یکدیگر را مشخص نمود. جهت انجام جستجوی مجاورتی، از نماد "~" استفاده می شود. پس از علامت "~" با نوشتن یک مقدار عددی تعیین می شود به طور میانگین در بازیابی نتایج جستجو چه تعداد کلمه بین کلمات جستجو وجود داشته باشد.
برای مثال در صورت جستجوی " استراتژی ایران"~۳ مدارکی بازیابی خواهند شد که عبارت " استراتژی فرهنگی انقلاب اسلامی ایران" در آن وجود دارد.
کوتاه سازی: اصولا از این شیوه برای بازیابی کلمات هم ریشه و یا واژه هایی که تفاوت جزئی در شکل ظاهری و املایی دارند استفاده می شود. برای کوتاه سازی از علامت های ؟ و * استفاده می شود.
با قرار دادن علامت * در انتهای واژه مورد جستجو سایر مشتقات آن نیز جستجو خواهد شد.
مثال: کار*
کلماتی مانند کار، کارگر، کارمند، کارئن، کاردان و... بازیابی خواهد شد.
از علامت ؟ هنگامی استفاده می شود که بخواهیم کلماتی را بازیابی کنیم که در یک یا چند حرف با یکدیگر فرق دارند. تعداد علامت ؟ به کار برده شده در فرمول جستجو، نشان دهنده تعداد حروفی است که می تواند در کلمات بازیابی شده با یکدیگر فرق داشته باشد.
مثال: در صورت جستجوی واژه شریع؟ ، مدارکی که کلماتی مثل شریعت یا شریعه در آن وجود داشته باشد بازیابی خواهد شد.
مثال: در صورت جستجوی واژه کار؟ ؟ ، مدارکی که کلماتی مانند کارگر یا کارون در آن وجود داشته باشد بازیابی خواهد شد.
مثال: در صورت جستجوی واژه زر؟شت، تمام مدارکی که کلمه زردشت یا کلمه زرتشت در آن وجود داشته باشد بازیابی خواهند شد..
کلیدواژه ها: همایش | کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه خوارزمی | دانشگاه خوارزمی | راهنماها | عملگرهای جستجو |
دفعات مشاهده: 781 بار |
دفعات چاپ: 104 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر